Dedem Korkut Kitabı Tarihî Bir Miras

Türk destan geleneğinin en eşsiz miraslarından biri: Dedem Korkut Kitabı. Oğuz boylarının kahramanlıklarını anlatan bu eser, yalnızca bir destan değil, aynı zamanda Türk dilinin ve kültürünün derinliklerine uzanan bir köprüdür. Ancak bu kadim mirası anlamak, yalnızca kahramanlık hikâyelerini okumaktan çok daha fazlasını gerektirir.

Bu çalışma, Dedem Korkut Kitabı’nın en eski ve güvenilir nüshası olarak kabul edilen, 1440 sonrası istinsah edildiği düşünülen ancak kökleri 9. yüzyıla kadar uzanan Dresden nüshasını ele alarak, metnin bilinmeyen yönlerine ışık tutuyor. Eserde yer alan kelime ve yapıların kökeni, farklı Türk boylarının dillerine uzanarak Oğuz Türkçesinin oluşum sürecine dair yeni ipuçları sunuyor. Dresden, Vatikan ve Bursa nüshalarının karşılaştırmalı analiziyle, metnin yazıya geçiş sürecindeki dilsel çeşitlilik detaylı bir şekilde gözler önüne seriliyor.

Elinizdeki bu kapsamlı çalışmanın Satır Altı Çeviri Yazı ile Dizin bölümlerinden oluşan birinci cildi, Dedem Korkut Kitabı’nın Vatikan ve Bursa nüshaları da dikkate alınarak, Dresden nüshasının eksiksiz ve yepyeni bir okumasını içeriyor. Türkiye’de ilk kez, okuyucular bu çeviri yazıyı satır altından doğrudan takip edebilecekler.

Açıklamalar – Dil Bilgisi başlığını taşıyan ikinci ciltte ise, daha önce yanlış yazıldığı gerekçesiyle düzeltilmiş, okunamamış veya hatalı okunan 420 biçim titizlikle inceleniyor. Tartışmaya açılan bu birimlerin Dresden nüshasındaki kullanımları, Vatikan ve Bursa nüshalarıyla karşılaştırılarak ilk kez Bursa nüshasını da içeren bir analiz sunuluyor.

Bu eser, Dedem Korkut Kitabı’nın yalnızca edebî yönünü değil, tarihî katmanlarını da anlamak isteyen araştırmacılar ve okurlar için benzersiz bir kaynak niteliğinde. Daha önce yanlış okunan kelimeleri yeniden yorumlayan ve Türkçenin yüzyıllar içindeki dönüşümüne ışık tutan bu çalışma, sadece bir inceleme değil, Türk dilinin geçmişine yapılan bir yolculuktur.