Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın

“Mârifetnâme”si, yazıldığı 17. - 18. yüzyıldan

bu yana bütün Türk-İslâm dünyasının en çok

okunan eserlerinden biri olmuştur. Bulak

(Mısır), İstanbul ve Kazan’da defalarca

basılan bu büyük eser, Fransızca ve

Farsça’ya da çevirilerek bütün dünyada

ilgiyle okunmuştur.Mârifetnâme dinî,

tasavvufî, sosyal ve tabiî bilimlerin tümünü

içinde toplayan muazzam bir ansiklopedi

dir.Denilebilir ki, Mârifetnâme başlı başına

bir kütüphanedir. Bizden önceki nesiller

ondan çok şey öğrendiler, biz de

öğrenmekteyiz ve gelecek nesiller de

öğreneceklerdi..

Mârifetnâme ’de ana bölümler (fen) bab, fasıl ve

nevi adıyla alt başlıklara ayrılmıştır. Dört fasıldan

meydana gelen mukaddimenin ilk faslı dünya ve

âhiret âlemlerinin kuruluş ve işleyişiyle ilgili

olarak seksen civarında âyetle başlamakta,

ardından tefsir ve hadis ehline dayandırılarak

çoğu hurafelerden oluşan eski kozmografya

bilgilerine yer verilmektedir. Mukaddimenin son

konularını kıyamet alâmetleri, sûra üflenişten

itibaren âhiret halleri ve mekânları teşkil

etmektedir..