Emile Faguet’nin bu kitabını tercüme ile Izmir’de Sedâd gazetesinde yayımına basladıgım o zamandan beri fikirlerimi degistirmedim. Memleketimizde cereyan eden, teessüfle izledigimiz birtakım siyasi hadiseleri, 31 Mart gibi elim bir vakayı çözmeye çalısmak pek isabetli bir tedbir olacaktı. Sonra, mesela parti çekismelerinin vahim sonuçlar dogurmaması için ne gibi sıfatlar ile bezenmemiz gerekirdi?

Hürriyetimizin bir dereceye kadar saldırılardan korunması, Osmanlı mahkemelerine nasıl bir bagımsızlık verilmesiyle mümkün olabilecekti? Millet Meclisinde azınlıkta bulunan partileri himaye altına almak siyasetin önde gelenlerince ihmal olunmalı mıydı? Acaba milletvekillerinin parlamentoda istibdat kurmaktan sakınma ve parlamento haricinde nüfuzlarını suistimalden çekinmeleri hangi meziyetlerle donanmıs olmalarına baglıydı? O kadar büyük bir tantanayla savunulan millî hâkimiyet fikrinin aslında bir hürriyet düsmanlıgı oldugu biliniyor muydu? Hükümetin hak ve ödevleri gayet açık olmak üzere nelerden ibaretti? Acaba tam manasıyla liberal bir hükümete ne zaman sahip olabilecektik? Hasan Vasfi