Harem için yetiştirilen kıza âşık olursan hayatın cehenneme çevrilir. Öyle de olmuş. Harran doğumlu Ziryab’ı Bağdat’tan zorla sürmüşler. O da Kuzey Afrika’da konserler vererek Endülüs’e giden doğulu ilk sanatçı. Tarih: 22 Mayıs 822.

Hayatı hep araştırma konusu olmuş, acaba ne yazmışlar? Günümüzde de eğitim veren Avrupa’nın ilk karma müzik okulunu Kurtuba’da açtığı için mi? Müzikte yaptığı yeniliklerden ötürü mü? Giyim ve sofra kültürünü değiştirmedeki rolünden mi? Endülüs Emiri II. Abdurrahman’a başdanışman olmasından mı? En önemlisi de Niran ile Ziryab’ın kavuşmuş olup olmadığı merakı mı? Yoksa Emir’in onun kucağında âni ölümü mü? Bütün bunlar sırlarla dolu büyük bir hikâye.

Yücel Feyzioğlu Ziryab’ın sıra dışı romanını yazarken deneyimini şöyle özetler:

“10. yüzyıldan beri Ziryab ile ilgili yapılan araştırmaları derleyip merakla okudum. Yukarıdaki sorulara benzer yüzlerce soruya yanıtlar aradım. Bağdat’tan Kurtuba’ya kadar gidip yaşadığı mekânları buldum. Mezopotamya ve Endülüs’ün en büyük ırmakları Dicle ile Guadalquivir’in kıyısına oturup onun sesiyle mırıldandım, notlar aldım, Ziryab’ın pabuçları içinde yürümeye çalıştım. Niran’ı hayal ettim. Bu hikâye iki âşık hakkında yazılmış kapsamlı iki cilt roman oldu.”

1. Cilt “Niran ile Ziryab” Bağdat hayatı, 2. Cilt “Ziryab’ın Hasreti” Endülüs’te zirveye çıktığı halde dinmeyen Harran özlemi.