Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun, genellikle iki zıt biçimde 

açıklanmasına alışığız. Bir uçta, Mustafa Kemal’in Cumhuriyet’i 

yıllarca bir “milli sır” olarak sakladıktan sonra “bize armağan ettiği”

destanı yer alır. Diğer uçta ise, Cumhuriyet’in tamamen “tepeden 

inme” bir dayatma olduğunu anlatan muhafazakar-İslamcı 

muhalif anlatı. Aslında, aynı mantığa dayanan iki anlatı... Faruk 

Alpkaya’nın kitabı, bu iki yaklaşımın dışına çıkarak, Cumhuriyet’in

gerçekten nasıl kurulduğunu bütün ayrıntısıyla ortaya koyuyor. 

Cumhuriyet’in ilan, Hilafet’in ilga ve Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nun

kabul edildiği 9 aylık dönemin adım adım bütün gelişmelerini 

inceliyor. Bu dönemde, “milli sır” ve “tepeden inme cumhuriyet” 

anlatılarının hilafına, Cumhuriyet fikri ve biçimi üzerinde etraflı bi

kamusal tartışmanın yürütüldüğünü de gösteriyor. Dolayısıyla, 

Cumhuriyet’e verilen tarihsel biçimin, muhtemel siyasal mücadele

seçeneklerinden bir olduğu ortaya çıkıyor. Kısacası, Türkiye 

Cumhuriyeti’nin kuruluşu hakkında belki de ilk defa bütünlüklü 

tarihsel bir incelemeyle karşı karşıyayız.