Elimizdeki Kitap, Celâleddin Hârizmşah’ın vefatından yaklaşık on yıl sonra 639’da (1241), özel münşi (katibi) tarafından yazılmış, müellifin bizzat tanık olduğu, yaşadığı veya birinci derece tanıkların ağzından aktardığı olaylardır. İlk bölümlerinde istilâsından önce Moğolların durumundan, Otrar hadisesinin nasıl geliştiğinden, Harizmşahların içinde Terken Hatun ve diğer emirler arasında yaşanan kavgalardan; ardından Moğolların Maveraünnehir ve Horasan’daki yağma, katliam ve tahribatlarından, Hârizmşah Alâeddin Muhammed’in Moğollar’la yaptığı savaşlardan, uğradığı yenilgilerden sonra Hazar Denizindeki Âbeskûn’a kaçışından ve bu adadaki son günlerinden bahseder. Ardından 1225 yılından Celalettin Harizmşah’ın öldüğü 1231 yılına kadar ki olayların bizzat tanığı olarak anlatır.

Hindistan’da, Horasan’da, Irak’ta Kafkasya bölgesinde Celalettin Harizmşah’ın Moğollar, Gürcü Krallığı, Alamut İsmailileri, Selçuklular ve Eyyubiler ile mücadele ve diplomatik ilişkileri anlatılır. Yassıçimen savaşı ve Ahlat kuşatması objektif ve tarafsız biçimde anlatmaktadır. Eser Moğol-Harizmşahlar mücadelesinin mağluplar cihetinden bir hikayesidir.

Harizmşah’ın Moğolların eline düşmemek için kaçışı, en sonunda Silvan (Meyyafarkin) yakınındaki dağlarda gizlenişi ve bir Kürt çoban tarafında öldürülüşünü ve dramatik sonunu detaylıca vermektedir.