Bu kitap 1919-1922 Türk-Yunan savaşının sona ermesiyle meydana çıkan koşullara, savaşın yarattığı büyük mülteci dalgalarına ve Ege’nin iki yakasında, diplomasi tarihinde ilk kez gerçekleşen, Zorunlu Nüfus Mübadelesi’ne odaklanan bir anlatı içermektedir. Bu esasında, Balkan Savaşları’yla başlayıp Yunanlar ve Türkler için Küçük Asya Felaketi, Mustafa Kemal’in zaferi, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu ve laik rejimin inşasıyla nihayete eren yirmi yıllık bir savaşın sonudur. Olayları bizzat yaşamış ya da tanık olmuş insanların kayda geçmiş hatıralarından fragmanlarla dönemin talep ve fikirlerini ortaya koyan yazıların bir araya getirilmesiyle oluşan metinler, iki ulus için de önemli bir tarihsel âna ışık tutmaktadır.

Bölüm İlk Kusağın Anlatılarında Mübadele Çilesi

Nikos Kazantzakis Ruhun Vatandan Ayrılması Zor, Çok Zor Bir Şey

Garabet Aris Kalfayan Muşlu Ermenilerin Odysseia’sı ve Bir ‘İthaki’ Olarak Sira Adası

Ali Rıza (editör Selahattin Bayram) Bir Muhacir Öğretmenin Hikâyeleri

Sokratis Anisyadis Gümüşhane Huşili’den Drama’daki Sitagrus’a Μülteci Olarak Gelen

Yeorgios Panayotu Alanya’dan Kıbrıs’a geldik

Papaz İovakim Pesmatzoglu 14 Ekim 1922 Cuma, Isparta’mızdan Ayrıldık

Elisavet Halivopulu 17 Ocak 1924’te Pazben’den Yola Çıkmıştık ve 2 Şubat’ta Trabzon’a Vardık

Vasilis Deres Varasomuz’dan (Farasa) Muhacirliğe Çıkış, 14 Αğustos 1924

Bulina Kosmidu “Lanet olsun Venizelos’a ve Bizi Getirenlere!”

Kalyopi Papazoglu Ne Gesi Köyünü Özlüyor ne de Ata Evini, Köyü Dehşetle Hatırlıyor

Aleksandra Konstantinidi “Bunlar Türk Değil, Gâvur!” Türk Mübadiller İçin Böyle Dediler

Ekmel Molla Βir Mübadil Türk-Giritli 1950’de Girit’i Ziyaret Ediyor.

Stilyanos Nikolaidis Eski Vatana Ziyaret

Bölüm Mübadele Dönem Basınındaki Yansımaları

Mehmet Esat Serezli Mübadelede Dikkat Edilecek Önemli Noktalar

Dil Memlekettir. Zorla Unutulur

Muhacirler mi ya da Mübadiller mi

Hacı Veli Aydın – Evangelia Balta Çetrefilli Mübadil Malları Meselesi

Muhacirleri Barındırmak

Yunanistan’da Mültecilerin Siyasi Entegrasyonu

Filon Ktenidis Ata Topraklarını Ziyaret! Mübadil Pontuslular için Gerçekleşmesi İmkânsız bir Rüya

Bölüm Yeni Kuşakların Anlatılarında Mübadele.

Popi Mupayatsi Borcunu Ödemek

Oğuz Kallek Mübadelenin Acı Hatıraları

Tanju İzbek Anneannemin Patikalarında Βenim Girit’im.

 Faruk Tuncay Eşek Kafalı Panayotis

Quin Minasyan Gelibolu – Kefalonya Adası Kokinya Semti

Bölüm Ekler.

Ali Rıza Muhacir Muallimin Hikâyeleri

Mehmet Esat Serezli Mübadelede Nazar-i Dikkate Alınacak Mühim Noktalar

Yanis Hatzithanasoglu Siyaset Kurbanı Anadolu Rumlarına Karşı Husumet İnkâr Edilemez

İstanbul’a Müretteb Mübâdillerin Millet Meclisine Takdim Eyledikleri İstirhâmnâmeleri           Muhacirleri Barındırmak