Hocâzâde Muhammed Râsim Hikmet’in (öl.1899) Türkçe kaleme aldığı, birçok tür ve farklı konuları ihtiva eden Hâb-nâme-i Râsim Hikmet, edebiyatımızda keşkül ya da kırkambar türü eserlere örnek verilebilir. İslami ilimler başta olmak üzere rüya, cifr, kıyâfet gibi ana başlıklarla, alt başlıklarda ise âyet, hadîs, Arapça ve Farsça ibarelerle, hikâye, şiir eşliğinde (rızk, kader, kaza, ölüm, keramet, fetvalar, evlilik, boşanma) gibi birçok mesele yer yer dağınık, genel olarak derli toplu bir şekilde anlatılmıştır.

Bu bağlamda dini ve tasavvufî bir eser olan Hocâzâde Muhammed Râsim Hikmet’in Hâb-nâme’sini, dünya ve ahiret saâdetine ulaştıracak temel ilke ve prensiplerle dolu bir nasîhâtnâme kitabı olarak değerlendirmek mümkündür. Eserin bütününe hâkim olan nasihat, hikmet ve ahlâk konuları genel olarak soru-cevap eşliğinde, bazen de tembih ve telkinler aracılığıyla direkt verilmektedir. Müellif vermek istediği nasihat ve mesajları darb-ı meseller ve şiirlerle, âyet-i kerîmeler ve hadîslerden alıntılarla pekiştirmiş; yeri geldikçe peygamber kıssaları ve âdil padişah hikâyeleriyle desteklemiştir. Esere, bu yönüyle zengin bir kültür hazinesidir diyebiliriz.

Söz konusu eser sadece edebiyat araştırmaları için değil, zengin dil ve anlatım hususiyetleri bakımından dil araştırmacıları içinde yararlı olacaktır.