Tarih ve özellikle "kültür tarihi" araştırmalarında edebiyat eserlerinin tanıklığına da başvurulmaktadır. Her ne kadar tarih bilimciler ikinci, hatta üçüncü sınıf bir "belge" olarak görseler de, sonuçta edebi eserlerin tarih açısından önem taşıdığını da kabul etmektedirler. Özellikle roman, "belge" değeri taşıması açısından önemli bir bilgi kaynağıdır. Hele söz konusu roman, "gerçekçilik" ilkesine yaslanmışsa, onun "belge" değeri daha da önem kazanmaktadır.

Tür edebiyatı tarihinde, sanatsal-estetik düzey açısından önemli bir periyot olarak görülen Servet-i Fünun döneminde, roman sanatının kazandığı önem, hemenherkesçe dile getirilmektedir.